Türkiye’de üretilen fıstığın yaklaşık yüzde 50’sinin karşılandığı Şanlıurfa’da bu yıl rekolte patlaması yaşanıyor. Şehrin alışık olmadığı fazla fıstıklar, ambarlarda yer kalmayınca ildeki pazar yerine çadır kurularak istiflenmeye başladı, bir çok yerde fıstık dağları oluştu.
Türkiye’de üretilen fıstığın yaklaşık yüzde 50’sinin karşılandığı Şanlıurfa’da bu yıl rekolte patlaması yaşanıyor. Şehrin alışık olmadığı fazla fıstıklar, ambarlarda yer kalmayınca ildeki pazar yerine çadır kurularak istiflenmeye başladı, bir çok yerde fıstık dağları oluştu.
Depoların ve ambarların dolup taştığı pazarda fıstıklar naylon çadırlarda istiflenerek satışa sunuluyor.
Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Başkan İsa Kızıldemir, ildeki bazı bölgeleri dolu vurmasına rağmen bu yıl oldukça yüksek verim elde ettiklerini söyledi.
TÜİK verilerine göre 2019 yılında fıstık üretimi yüzde 64,4 ile büyük bir kayıp yaşamış ve Türkiye genelinde 85 bin tona kadar gerilemişti.
GEÇEN SENE ‘YOK’ YILIYDI
İsa Kızıldemir,”Geçen sene ‘yok yılı’ydı. Ancak bu sene hava şartlarının da olumlu gitmesiyle ‘var yılı’nı yaşıyoruz. Geçen yıl Şanlıurfa genelinde 30 bin ton olan üretim tahmini bu sene 100 bin tona çıktı” dedi.
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Başkan Yardımcı Selçuk Karakuş da, bu yıl çok büyük bir rekolte artışı beklediklerini söyledi.
Şanlıurfa’nın Türkiye genelinde en büyük üretici olduğunun altını çizen Karakuş, il genelinde 100 bin ton civarında bir rekolte ile Türkiye’deki toplam üretimin 2018 yılı rekoru olan 240 bini aşmasını beklediklerini ifade etti. Karakuş, “Çok büyük bir farkla rekor kıramayız ama az da olsa 2018 rakamını geçeceğimizi tahmin ediyorum” dedi.
Şanlıurfa’da fıstıkların depo ve ambarlarda yer kalmayınca pazar yerine çadırlarda istiflenmeye başlamasını da değerlendiren Karakuş, “‘Fıstıklara yer bulma konusunda bir sıkıntı yaşamıyoruz. İhtiyacı olmayan çiftçi pazara getiriyor. Pazarda da yer olmayınca mecbur çadır altına istif ediyorlar. Bazıları da kendi ambarında, köyünde muhafaza ediyor” açıklamasında bulundu.
‘İHRACATSIZ İÇ PİYASADA ZOR TÜKETİLİR’
Şanlıurfa’da üreticiler bir taraftan bereketli sezonun heyecanını yaşarken, diğer taraftan ise pandemi nedeniyle durma noktasına gelen ihracat konusunda endişelerini dile getiriyor.
Bu kadar fıstığın iç piyasada bir senede tüketilmesinin çok zor olduğunu kaydedenŞUTSO Başkan Yardımcısı Karakuş, stokların ancak ihracatla tüketilebileceğini ifade etti.
İhracatın başlamasıyla birlikte fıstık fiyatlarında ani bir artış bekleyen Karakuş, şu anda 40 lira civarında seyreden fıstığın kilogram fiyatının 60-70’lere kadar çıkabileceğini dile getirdi.
İKİ YILLIK FISTIK STOKU OLDU
Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Başkan İsa Kızıldemir de üreticilerin benzer endişelerine dikkat çekerek, ”Eğer ihracat olmazsa ürün iç piyasada zor tüketilir. Ancak fıstık çabuk bozulmayan bir ürün. Bir sonraki sezona kalmasında sıkıntı yok. Bu yıl eğer ihracat olmazsa şu anki fıstıklarımız bize gelecek yıl bile yeter” dedi.
Pandemi döneminde dış ülkelerle bağlantı yapamadıklarını da sözlerine ekleyen Kızıldemir, ”Dış devletlerin politikalarına da bağlı bir durum var. İran piyasasından duyuyoruz, dolar bazında fiyat düşürmüşler. Büyük rekabetler bunlar. Bizim çiftçilerimizin en büyük talebi, fıstıkta tavan fiyatının belirlenmesi” açıklamasını yaptı.
FISTIK FİYATLARI NE KADAR?
Şanlıurfa’da kabuklu fıstık fiyatı, 35 ile 38 lira arasında, soyulmuş fıstık fiyatı ise 52 ile 55 lira arasında değişiyor.
İhracatın pandemi nedeniyle gerçekleşmemesi ihtimalinde fiyatların çok düşmeyeceğini yorumunu yapan Kızıldemir, ”Fıstık kendini koruyan bir ürün. Ucuz vermektense üretici elinde bu ürünü muhafaza edebilir” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’DE NE KADAR ÜRETİM VAR?
TÜİK 2019 verilerine göre, Türkiye’de 2019 yılında 85 bin ton toplam fıstık üretimi gerçekleşirken 31 bin 931 ton üretimle ilk sırada yer alan Şanlıurfa’yı, 26 bin 343 tonla Gaziantep, 12 bin 208 tonla Siirt, 2 bin 667 tonla da Adıyaman izledi.
